Somali’de kuraklık ve güvenlik krizinin yol açtığı olumsuz ekonomik şartlara rağmen kadınlar iş hayatının merkezinde kalmayı başarıyor.
Başkent Mogadişu’da çeşitli iş kollarında çalışan kadınların en fazla yer aldıkları sektörlerden biri işletmecilik.
İç savaş sonrası ailelerine bakma yükümlülüğünü üstlenen Somalili kadınlar, işletmecilik ve esnaflıkta erkekleri geride bırakmış durumda.
Somali Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, ülkedeki küçük işletmelerin yüzde 56,7’si kadınlara aitken, erkekler de bu oran yüzde 35,4. Hem erkek hem de kadınların ortak çalıştırdığı işletmelerin oranı ise yüzde 7,9.
Mogadişu’da faaliyet gösteren Banadir Bölgesi Kadın Derneği Başkanı Jawahir Mohamud Barqab, AA muhabirine, Somali’de tüm küçük işletmelerde kadınların hakim olduğunu anlattı.
Kadınların çeşitli meslek gruplarında yer aldığına dikkati çeken Barqab, “Somali’deki pazarlar ve çarşılarda küçük işletmecilerin çoğu kadın. Giysi, gıda, el işi, kuaför, kafe ve lokanta işleri yapanlar ve hatta kuyumcuların çoğu biziz. Bazen çarşılarda yangınlar çıkar örneğin. Somali’nin en büyüğü çarşısı Bakaro’da sürekli çıkan yangınlarda kurbanların çoğu kadındır maalesef.” dedi.
İşletmeci olarak kadınların yaşadığı zorluklara değinen Barqab, çoğunlukla teşvik ve krediye ihtiyaç duyduklarını aktardı.
“Çocuklarımı büyüttüm”
Hamarweyne pazarında kıyafet satan ve 6 çocuk annesi olan Maryan Muhammed Osman, yaşadığı en büyük zorluğun yıllık kira bedelini peşin ödeyememek olduğunu belirtti.
İç savaşın başladığı 1990’lardan bugüne kadar bu işi yaptığını ve ailesine katkı sağladığını söyleyen Osman, “Bu pazarda çalışarak çocuklarımı büyüttüm, okuttum. Şimdi en küçüğü 15 yaşında. Burada sokakta satış yapıyorum dükkanım yok.” diye konuştu.
“Sen kızsın, yapamazsın” dediler
Yiyecek, giysi ve kozmetik ürünleri satan tüccarlardan 23 yaşındaki Amino Hüseyin, hiçbir olumsuz telkine aldırmadan işini yapmayı sürdürdüğünü söyledi.
Hüseyin, “Bu işe 3 yıl önce başladım. İlk başlarda çoğu insan bana ‘Bu işi sana uygun değil. Sen kızsın, yapamazsın’ dedi. Bir yerlere gelmek, ulaşmak isteyen genç kızlara tavsiyem devam etmeleri.” diye konuştu.
Kadınların başarılı olamayacağına dair yanlış bir kanı olduğunu ifade eden Hüseyin, kadınların başarısına inancının tam olduğunu dile getirdi.
Mogadişu sokaklarında genç, yaşlı çok sayıda kadın, işletmeciliğin yanı sıra seyyar satıcılık da yapıyor.
