Mehmet Şimşek
Amerikan Kanser Derneği (ACS), 2025 yılına dair kanser eğilimleri ve sağlık istatistiklerini içeren yıllık raporunu açıkladı. Raporda, son yıllarda kanser kaynaklı ölüm oranlarında önemli bir düşüş yaşandığına dikkat çekilirken, bazı endişe verici sağlık trendleri de gün yüzüne çıktı.
1991-2022 yılları arasında kanser kaynaklı ölüm oranlarının yüzde 34 oranında azaldığı belirtilen rapor, erken teşhis, sigara kullanımındaki azalma ve tedavi yöntemlerindeki gelişmelerin bu iyileşmeye katkı sağladığını ifade etti. Ancak uzmanlar, bazı kanser türlerinin gençlerde artış gösterdiğini ve topluluklar arasında sağlık eşitsizliklerinin devam ettiğini vurguluyor.
GENÇLER ARASINDA KANSER ÖLÜM ORANI ENDİŞE VERİCİ SEVİYELERE ULAŞIYOR
Raporda, genç bireylerde kanser vakalarının artmaya devam ettiği ve bu durumun daha da derinleşebileceği uyarısında bulunuluyor. Özellikle 15-19 yaş arasındaki ergenlerde, kanser görülme sıklığı her yıl yüzde 0,7 oranında artıyor.
Kanser, çocuklar ve gençler için önde gelen ölüm nedenlerinden biri olmaya devam ederken, en yaygın türler arasında lösemi, beyin kanseri ve lenfoma bulunuyor. 2025 yılında 14 yaş altı 9 bin 550 çocuğa ve 15-19 yaş aralığındaki 5 bin 140 ergenin kanser teşhisi alacağı, bunun sonucunda ise 1050 çocuğun ve 600 gencin kanser nedeniyle hayatını kaybedeceği tahmin ediliyor.
NYU Langone Perlmutter Kanser Merkezi’nden Dr. Paul Oberstein, genç yetişkinlerde pankreas ve kolon kanseri gibi gastrointestinal kanserlerin sıklığının arttığını belirtiyor. Dr. Oberstein, beslenme alışkanlıkları, çevresel faktörler ve mikroplastiklere maruz kalmanın bu artışı tetikliyor olabileceğini ancak kesin bir açıklama bulunmadığını söylüyor.
RAHİM AĞZI KANSERİ: ÖNLENEBİLİR OLMASINA RAĞMEN HALA BÜYÜK BİR TEHDİT
Raporda dikkat çeken bir diğer konu ise rahim ağzı kanserinin yaygınlığı. Rahim ağzı kanseri, tespit edilebilen ve önlenebilen nadir kanser türlerinden biri olmasına rağmen, hâlâ binlerce kadının risk altında olduğu vurgulanıyor.
ACS, tarama uygulamalarının yaygınlaşması ile birlikte 1970’lerin ortalarından 2000’lere kadar rahim ağzı kanseri vakalarının azaldığını ancak bu azalma oranının son yıllarda sabit kaldığını belirtiyor.
Dr. Jessica Shepherd, 2025 yılında yaklaşık 13 bin kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konulacağını ve 4 bin kadının bu hastalıktan öleceğini tahmin ediyor. HPV (insan papilloma virüsü) enfeksiyonunun başlıca neden olduğu rahim ağzı kanseri, doğru tarama ve erken teşhisle büyük ölçüde önlenebilir.
GASTROİNTESTİNAL KANSERLERDE DURUM GİTTİKÇE KÖTÜLEŞİYOR
Son olarak, gastrointestinal (GI) kanserlerin, özellikle pankreas, karaciğer ve kolorektal kanserlerin artışı raporda dikkat çeken bir diğer olumsuz trendi oluşturuyor. ACS, 2012-2021 yılları arasında 50 yaşın altındaki bireylerde kolorektal kanser vakalarının yılda yüzde 2.4 oranında arttığını bildirdi.
Pankreas kanseri ise özellikle zorlayıcı bir alan olarak öne çıkıyor. Pankreas kanserine bağlı ölüm oranı her yıl yüzde 1 oranında artmaya devam ederken, bu hastalığın tedavisindeki ilerlemeler diğer kanser türlerine kıyasla oldukça geride kalmış durumda. 2025 yılında ABD’de yaklaşık 67 bin 440 yeni pankreas kanseri vakası teşhis edilecek ve 51 bin 980 kişi bu hastalıktan ölecek.
Uzmanlar, erken teşhis ve tedavi konularındaki ilerlemelere rağmen, pankreas ve mide kanserlerinin genellikle kötü sonuçlar doğurduğunu belirtiyor. Kolorektal kanserin erken teşhisinin ölüm oranlarını büyük ölçüde azaltabileceğini söyleyen uzmanlar, mide kanseri ve pankreas kanserinde erken teşhisin önemli farklar yaratabileceğini ifade ediyor.
KANSERLE MÜCADELEDE GELİŞMELER VAR, ANCAK ÇÖZÜLEMEYEN SORUNLAR DEVAM EDİYOR
Amerikan Kanser Derneği’nin raporu, kanserle mücadelede belirli alanlarda ilerlemeler kaydedildiğini, ancak özellikle genç bireyler ve belirli topluluklar arasında artan riskler ve eşitsizlikler nedeniyle yapılacak daha çok iş olduğunu ortaya koyuyor. Erken teşhis, tarama programları ve sağlık hizmetlerine erişim konusunda atılacak adımlar, bu ciddi sağlık sorunlarını çözmede kritik rol oynamaya devam edecek.
New York Post’un ‘4 troubling cancer trends you must know about in 2025’ başlıklı haberinden derlenmiştir.
